Laden...
Winkelwagen
Ondergelopen wegen bij hevige regenval: Dit kan leiden tot problemen met de vuilwaterafvoer van gebouwen.
9 min read

Om te voorkomen dat kelders een zwembad worden: Vuilwaterafvoer van gebouw bij zware regenval

Eind juli 2017 in het Harzgebergte: Het lagedrukgebied 'Alfred' zorgt dagenlang voor zware regenval, waarbij op sommige plaatsen meer dan 300 liter regen per vierkante meter viel. Als een gevolg hiervan traden rivieren buiten hun oevers, stonden delen van Goslar, Wernigerode en Clausthal-Zellerfeld onder water en liep de schade in de miljoenen.

Eind oktober 2018 in de regio Alpen-Adriatische zee: Door een extreem lagedrukgebied deden zich extreme stormen voor in onder andere Oostenrijk, Zwitserland, Italië en andere landen. In slechts een paar dagen tijd viel lokaal meer dan 600 l/m2 aan regen, richtten tornado's een enorme schade aan, werden er in Karinthië alarm geslagen en alleen al in Italië bedroeg de schade meer dan 3 miljard euro.

Nu lezen

Eind juli 2017 in het Harzgebergte: Het lagedrukgebied 'Alfred' zorgt dagenlang voor zware regenval, waarbij op sommige plaatsen meer dan 300 liter regen per vierkante meter viel. Als een gevolg hiervan traden rivieren buiten hun oevers, stonden delen van Goslar, Wernigerode en Clausthal-Zellerfeld onder water en liep de schade in de miljoenen.

Eind oktober 2018 in de regio Alpen-Adriatische zee: Door een extreem lagedrukgebied deden zich extreme stormen voor in onder andere Oostenrijk, Zwitserland, Italië en andere landen. In slechts een paar dagen tijd viel lokaal meer dan 600 l/m2 aan regen, richtten tornado's een enorme schade aan, werden er in Karinthië alarm geslagen en alleen al in Italië bedroeg de schade meer dan 3 miljard euro.

Deze twee voorbeelden laten op indrukwekkende wijze zien welke effecten zware regenval kan hebben. In de afgelopen 30 jaar hebben zich wereldwijd meer dan 4.000 overstromingen voorgedaan, waarvan meer dan 1.000 op de middelste breedtegraden van het noordelijk halfrond. En een analyse van wereldwijde klimaatmodelberekeningen toont, op enkele regionale uitzonderingen na, een toename van de neerslagintensiteit in de 21e eeuw in de meeste regio's op aarde, vooral in Noord-Europa en andere gebieden.*
Wat betekent dit voor de planning en het ontwerp van afwateringsinstallaties in de bouwtechniek? Hoe kan een effectieve bescherming tegen zware regenval worden toegepast in onroerend goed?

Dichte schotten alleen zijn niet voldoende: Door terugloop kan er ook water van binnenuit binnendringen

Het is duidelijk: als iemand zijn eigendom wil beschermen tegen zware regenval en hoog water, dan moet hij of zij eerst en vooral vertrouwen op de klassieke beschermingsmaatregelen: ramen en deuren in kelders, souterrains en de begane grond moeten zo goed mogelijk worden afgesloten. En aanvullende, mobiele beveiligingssystemen, bijvoorbeeld beweegbare wanddelen, sluiten in geval van hoog water lichtkokers of toegangszones af, zodat het water het huis niet kan binnendringen.
Maar dat alleen is niet voldoende, want door dergelijke gebeurtenissen kan afvalwater ook op andere manieren het huis binnendringen - namelijk via de afwateringen van lager gelegen toiletten, douches, wastafels of wasmachines, of via vloerafvoerputten, bijvoorbeeld in wasruimtes. Dit gebeurt wanneer zogenaamde terugloop ontstaat door overbelaste rioleringen. Helaas zijn veel gebouwen niet of slechts onvoldoende beveiligd tegen terugloop. Vaak gebeurt er jarenlang niets. Maar dan is er ineens hevige storm met zware regenval, de riolering bereikt zijn grenzen en lager gelegen ruimtes komen via hun eigen vuilwaterafvoervoorzieningen onder water te staan. Het herstellen van dergelijke schade is meestal duur en tijdrovend, en verzekeringsmaatschappijen dekken het zelden.
Benen in rubberen laarzen in een ruimte waar water staat

In lager gelegen ruimtes kan water van buitenaf via toiletten of gootstenen het huis binnenstromen.

Het probleem van de terugloop: Wanneer regenwater uit het keldertoilet opzwelt

Terugloop ontstaat wanneer afvalwater vanuit de afvoerende riolering in gebouwen die daarop zijn aangesloten terugloopt. Dit gebeurt wanneer het afvalwater niet snel genoeg kan wegstromen. Een dergelijke overbelasting van de riolering kan zich bijvoorbeeld voordoen als er steeds meer aansluitingen op bestaande rioleringen komen als gevolg van toenemende bebouwing zonder dat deze dienovereenkomstig worden uitgebreid.
Natuurlijk houden gemeenten hier rekening mee - om economische redenen is het echter nauwelijks mogelijk om rioleringsnetwerken zo groot te dimensioneren dat zelfs zware wolkbreuken volledig kunnen worden afgevoerd zonder terugloop. Vooral wanneer in zeer korte tijd duizenden kubieke meters water uit de lucht vallen, bereiken rioleringen snel hun capaciteitsgrenzen.

Water tot aan het terugloopniveau

Wat gebeurt er in het geval van terugloop? Als er via afvoerputten (gullies) te veel regen in de riolering terechtkomt, stijgt het water in de betreffende rioleringen en rioleringsstelsel tot het zogenaamde terugloopniveau, meestal de bovenkant van de weg. Het afvalwater zwelt dan in de ruimtes vanuit lager gelegen afvoerpunten (bijv. toiletten, douches of afwateringen in kelders) als er onvoldoende bescherming is. Een dergelijke terugloop leidt jaarlijks tot miljoenen euro's aan schade aan eigendommen - waarbij de aansprakelijkheid niet bij de gemeente ligt, maar bij de eigenaar van het vastgoed zelf. Daarom schrijven bouwverzekeringen ook een verplichte bescherming tegen terugloop voor.
Schematische tekening: Terugloop bij onvoldoende bescherming

Als regenwater niet snel genoeg kan weglopen, stijgt het tot het terugloopniveau en kan het uit bij onvoldoende bescherming uit de lager gelegen afvoeren ontsnappen.

Houd uw voeten droog, zelfs bij zware regenval: Effectieve bescherming tegen terugloop

Om ook bij stortregens een kelder droog te houden, moet een huis niet alleen worden beschermd tegen water dat van buitenaf binnendringt, maar ook tegen afvalwater dat binnenin kan ontstaan. Er zijn in principe twee beschermingsopties:
  • terugloopafsluitingen en
  • opvoerinstallaties

Terugloopafsluitingen kunnen in beperkte mate worden gebruikt

Terugloopafsluitingen worden gewoon in de betreffende afvoerleidingen gestoken en werken in feite als een klep: het water kan naar buiten stromen en de klep sluit in geval van terugloop. Dergelijke terugloopafsluitingen conform DIN EN 13564-1 zijn in de meest uiteenlopende uitvoeringen verkrijgbaar - voor regenwater, voor afvalwater met of zonder fecaliën, in zuiver handmatige bediening of met motorondersteuning.
Natuurlijk zijn ze veel goedkoper dan een opvoerinstallatie met pomp(en), afsluiters enz. - maar ze bieden geen absolute bescherming. Bedrijfsstoringen, slecht onderhoud, vreemde voorwerpen enz. kunnen de beschermende functie beperken of zelfs volledig opheffen. Zelfs bij intensief onderhoud kan geen absolute veiligheid worden geboden als de handmatig bediende sluiting niet wordt gesloten. Openen en sluiten is echter complex en wordt gemakkelijk vergeten. Dit maakt het in de praktijk nogal ongeschikt - vooral omdat, als de sluiting wordt gesloten, gootstenen, toiletten enz. in de kelder niet meer kunnen worden gebruikt. Kortom: terugloopafsluitingen brengen aanzienlijke risico's met zich mee en kunnen onnodige schadeclaims veroorzaken in geval van schade.
Er zijn dan ook bepaalde grenzen aan het gebruik van terugloopafsluitingen. Conform DIN EN 12056 is het volgende in bepaalde gevallen toegestaan:
  • Als er een natuurlijke helling naar de riolering is en voor ruimten van ondergeschikt gebruik, dan mag afvalwater met fecaliën via een terugloopafsluiting worden afgevoerd - als de gebruikersgroep van de installaties klein is en er ook een toilet boven het terugloopniveau beschikbaar is.
  • Bovendien mag fecaliënvrij afvalwater via een terugloopafsluiting worden geloosd als de afvoerpunten (douche, wastafel enz.) bij terugloop niet hoeven te worden gebruikt.

Schematische tekening: De afvoeren bevinden zich boven het terugloopniveau

De afvoeren bevinden zich boven het terugloopniveau - hier is geen bescherming nodig.

Schematische tekening: Een terugloopafsluiting voorkomt dat water onder het terugloopniveau komt

De afvoeren bevinden zich onder het terugloopniveau - een eenvoudige sluiting beschermt hier tegen eventuele overstromingen in de kelder. Alle afwateringsvoorwerpen onder het terugloopniveau zijn niet meer bruikbaar.

Opvoerinstallaties: de enige echt veilige terugloopbeveiliging

Terugloop is vaak onvermijdelijk, maar niet de gevolgen ervan. Alleen een afvalwateropvoerinstallatie met een teruglooplus biedt een absoluut veilige terugloopbeveiliging, zelfs bij stroomuitval. Normaal gesproken "voert" een met een pomp aangestuurde opvoerinstallatie het afvalwater via een zogenaamde teruglooplus "op", zodat het in de riolering kan stromen. In geval van terugloop kan er echter geen water opnieuw het huis binnendringen, omdat de lus zich boven het terugloopniveau bevindt. Als de riolering overbelast is, sijpelt het water dus alleen maar uit de afvoerputten de straat op. Alleen een terugloopleiding in combinatie met een opvoerinstallatie biedt dus absolute bescherming! En: Met een opvoerinstallatie kunnen de afvoerpunten zelfs tijdens terugloop worden gebruikt.
Om deze bescherming op lange termijn te garanderen,  vereist DIN EN 12056-4 echter regelmatige, deskundige inspecties en onderhoud van de gehele installatie: een keer per jaar voor fecaliënopvoerinstallaties in eengezinswoningen, twee keer per jaar in flatgebouwen en vier keer per jaar in bedrijfsgebouwen. De gemaakte onderhoudskosten moeten dienovereenkomstig in acht worden genomen.
Schematische tekening: Een opvoerinstallatie voorkomt het binnendringen van water in afvoeren boven de riolering

De afvoeren in de kelder liggen onder het terugloopniveau maar nog steeds boven de riolering - de lus ligt boven het terugloopniveau, zodat het water niet via de afvoeren het huis kan binnendringen.

Schematische tekening: Een opvoerinstallatie voorkomt dat water de afvoeren onder de riolering binnendringt

De afvoeren in de kelder liggen nog onder de riolering - een opvoerinstallatie is hier absoluut noodzakelijk, omdat het afvalwater dat zich onder de riolering ophoopt, eerst boven het terugloopniveau moet worden gebracht, zodat het in de riolering kan stromen.

Droge kelder, zelfs bij zware regenval: Samenvatting en conclusie

Als bij zware regenval in zeer korte tijd veel water in de riolering terechtkomt en de riolering haar capaciteitsgrens bereikt, bestaat het gevaar van terugloop: het water stuwt terug naar de rioleringaansluitpunten van de huizen en overstroomt de laaggelegen ruimten als er geen bescherming is. Daarom is conform DIN EN 12056 bescherming tegen terugloop uit afvoerpunten onder het terugloopniveau geen optie, maar wel een must. In uitzonderlijke gevallen zijn voor dit doel terugloopafsluitingen toegestaan.De technisch duidelijk betere oplossing zijn volwaardige opvoerinstallaties, die het in het huis opgehoopte afvalwater eerst boven het terugloopniveau pompen voordat het op de riolering wordt afgevoerd. De keuze van een op maat gemaakt systeem moet daarom vanaf het begin bij de bouw van een huis worden meegenomen in de planning.

*https://wiki.bildungsserver.de/klimawandel/index.php/Starkniederschläge_und_Hochwasser

Gebruikte producten:

MiniCompacta

MiniCompacta
Documenten

Overstroombare een- of tweepomps fecaliënopvoerinstallatie voor automatische afvoer van huishoudelijk afvalwater en fecaliën uit gebouwonderdelen, onder het terugloopniveau.

Details

Compacta

Compacta
Documenten

Overstroombare enkele of dubbele fecaliënopvoerinstallaties voor automatische afvoer van afvalwater en fecaliën uit gebouwen en gebouwonderdelen onder het terugloopniveau.

Details

Blijf altijd op de hoogte.

Zorg dat u niets mist en ontvang de belangrijkste informatie over pompen, afsluiters en services van KSB per e-mail in uw postvak.

Aanmelding voor KSB-nieuwsbrief

Neem gerust contact met ons op: Wij geven u graag advies!

Bent u op zoek naar meer informatie over KSB? Of heeft u vragen over onze pompen, afsluiters, onderdelen of service? Neem gerust contact met ons op. Wij staan u graag te woord.

Contact met KSB